تأثیر چرای شدید دام بر تغییرات کربن آلی خاک در مراتع استان کرمانشاه

نویسندگان

  • محمد قیطوری استادیار مرتعداری، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
  • مسیب حشمتی دانشیار مدیریت منابع زمین، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
  • یحیی پرویزی دانشیار خاک‌شناسی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
چکیده مقاله:

چرای شدید دام، پارامتر مهمّی در تخریب پوشش گیاهی و خاک مراتع است که پیامد آن فرسایش خاک، سیلاب و مرگ مرتع است. هدف از نوشتار پیش رو بررسی تأثیر چرای شدید و خارج از فصل بر تغییرات کربن آلی ذخیره در خاک در سه حوضة آبخیز گردنة عین­الکش، روستای سیاه­کمر و سرفیروزآباد استان کرمانشاه است. مشخّصات خاک، پوشش گیاهی و مدیریتی هریک به­وسیلة عملیات میدانی در سه منطقة نمونه­برداری اندازه­گیری شد. نمونه­برداری خاک از لایة صفر تا بیست سانتی­متر انجام و 24 نمونه خاک در مرتع تحت چرای شدید و شاهد (مرتع حفاظت‌شده) برداشت شد. نمونه­های خاک پس از خشک­شدن در هوای آزاد و عبور از الک دو میلی­متر مورد آزمایش‌های بافت خاک (به­روش هیدرومتر)، آهک (به­روش تیتراسیون با سود یک نرمال)، اسیدیته (گل اشباع)، هدایت الکتریکی (گل اشباع) و کربن آلی خاک (به­روش والکلی و بلاک) قرار گرفتند. پردازش آماری داده‌ها نشان داد که متوسّط کربن آلی مراتع حفاظت‌شده (12/3%) در مقایسه با مراتع تحت چرای شدید (16/1%) حدود 2% بیشتر بود؛ همچنین تجزیة آماری پیرسون بین کربن آلی و اندازة خاکدانه­ها در مراتع حفاظت‌شده و تحت چرای شدید دام (در سطح 05/0) بیانگر وجود رابطة معنی‌داری است؛ به­طوری که مقدار کربن آلی با خاکدانه­های 5-2 و 2-1 میلی­متری رابطه­ای مستقیم دارد و با افزایش مقدار کربن ذخیرة خاک، فراوانی اندازة خاکدانه­های بزرگ خاک افزایش می‌یابد؛ یعنی با افزایش مقدار کربن آلی خاک، فراوانی خاکدانه‌های کوچک کاهش می‌یابد؛ بنابراین مدیریت نامناسب اراضی مرتعی منجر به تخریب خاک ازطریق کاهش کربن آلی و پس از آن تغییر اندازة خاکدانه می­شود که پیامد آن آسیب‌پذیری خاک درمقابل فرسایش است.  

منابع مشابه

تأثیر مدیریت چرای مراتع بر اشکال مختلف کربن آلی در دشت پنتی ایذه در استان خوزستان

سابقه و هدف: خاک، یک منبع کلیدی و به‏عنوان کنترل‏کننده چرخه‏های ژئوشیمیایی، آب و موجودات زنده و بزرگترین و اصلی‏ترین مخزن ماده‏ی آلی محسوب می‏شود. اطلاعات کمی در ارتباط با تأثیر مدیریت قرق بر اشکال مختلف کربن در خاک‏های مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مدیریت قرق بر میزان و اشکال مختلف کربن خاک در برخی خاک‏های مراتع دشت پنتی در استان خوزستان انجام شد. مواد و روش...

متن کامل

اثر تغییرکاربری و چرای دام بر هدررفت کربن آلی و نیتروژن خاک در زیر حوزة سولگان

خاکهای مرتعی زاگرس به­دلیل چرای بی­رویة دام و تغییرکاربری به­شدت در معرض تخریب قرار دارند. در این پژوهش اثر تغییرکاربری و چرای دام بر فرسایش و حاصلخیزی خاک و هدررفت نیتروژن و کربن آلی همراه با رواناب با استفاده از باران­ساز بررسی شد. کاربریها شامل مرتع با دو سطح تخریب، مرتع با پوشش نسبتاً خوب (25-20 درصد پوشش­گیاهی) و مرتع با پوشش­گیاهی ضعیف (10-5 درصد پوشش) و دیمزار شخم­خورده بود. تخریب پوشش­گی...

متن کامل

اثرات چرای دام بر کربن، نیتروژن و زیست توده میکروبی خاک در برخی مراتع مرجع استان چهارمحال و بختیاری

چرای مرتع توسط دام ممکن است به طور مستقیم و غیر مستقیم سبب ایجاد تغییراتی در ویژگی‌های خاک و در نتیجه رشد و فعالیت میکروب­های خاک، و زیست توده میکروبی آن گردد. این مطالعه با هدف بررسی نقش مدیریت مرتع (قرق و چرا) بر کربن و نیتروژن ، زیست توده میکروبی در مراتع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. سه مدیریت مرتع شامل الف) قرق، ب) چرای تحت کنترل و ج) چرای آزاد (مفرط) در مجاورت یکدیگر در سه منطق...

متن کامل

اثر چرای¬ دام بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک در مراتع شیدا با سابقه کشت

چرای بی‌رویه مراتع توسط دام ویژگی­های خاک و عملکرد اکوسیستم را از طریق کاهش کیفیت و حاصل‌خیزی خاک تغییر می‌دهد. این مطالعه به منظور بررسی اثر مدیریت مرتع (چرای آزاد، کنترل شده و قرق کوتاه مدت 8 ساله) بر توزیع کربن آلی، نیتروژن کل و معدنی شدن کربن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک مراتع طبیعی منطقه شیدا در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. نتایج نشان داد غلظت کربن و نیتروژن کل خاک در مراتع تحت چرا ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 7

صفحات  13- 18

تاریخ انتشار 2013-07-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023